ضربه قاهره به ریاض
"دیپلماسی رویگردانی" بهترین تعبیری است که می‌توان برای روابط امروز عربستان و مصر در نظر گرفت؛ به نظر می‌رسد این سیاست به دیگر کشورهای حاشیه خلیج فارس نیز سرایت کند.
به گزارش سرویس بین‌الملل جام نیـوز، "عبدالباری عطوان" تحلیلگر سرشناس جهان عرب در پایگاه خبری «رأی الیوم» به اختلاف دیدگاه‌های مصر و عربستان در خصوص سوریه اشاره و دلایل سرد شدن روابط دو کشور را بررسی کرده است. عطوان نوشت: کسانی که سفر سلمان بن عبدالعزیز پادشاه عربستان در آوریل گذشته به مصر را پیگیری کرده بودند، متوجه شدند که آمال و آرزوهای زیادی برای همکاری نظامی، سیاسی و اقتصادی مصر و عربستان ایجاد شده بود؛ اما تنها 5 ماه بعد از این سفر -که رسانه‌های مصری آن را تاریخی توصیف کرده بودند- شکاف در روابط دو کشور بیشتر شد و آن پیش‌بینی غلط از آب در آمد. پروژه پل ملک سلمان بر روی خلیج عقبه و منطقه آزاد تجاری که قرار بود در صحرای سینا راه اندازی شود، دیگر مطرح نشده و ممکن است کاملا به فراموشی سپرده شده باشد. پارلمان مصر هنوز با اعطای مالکیت جزایر "تیران" و "صنافیر" به عربستان موافقت نکرده است؛ این در حالی است که شورای وزیران عربستان به سرعت آن را تأیید کرده بود و از سوی دیگر نیز شاهد کاهش محبوبیت «عبدالفتاح السیسی» رئیس جمهور مصر در میان رسانه‌های سعودی هستیم. ماه عسل عربستان و مصر بیش از سه ماه به طول نینجامید و گام‌های بعدی که از سوی قاهره اتخاذ شده، ضربه بزرگی به عربستان به شمار می‌رود: 1- حضور شخصیت‌های مهم مصری در نشست گروزنی که حدود یک ماه پیش در چچن برگزار شده بود، شیخ الازهر یکی از این چهره‌های مهم بود. 2- گفتمان مصر در قبال سوریه تغییر کرده و «عبدالفتاح السیسی» رئیس جمهور مصر در سخنرانی‌اش در مجمع عمومی سازمان ملل گفته بود در سوریه جایی برای گروهک‌های تروریستی وجود ندارد و پس از او «سامح شکری» وزیر خارجه مصر نیز در توضیحاتی اعتراف کرد دیدگاه‌های کشورش با عربستان در خصوص سوریه متفاوت است و مصر به لزوم تغییر رژیم در سوریه معتقد نیست. این در حالی است که عربستان معتقد است «بشار اسد» رئیس جمهور قانونی سوریه باید از قدرت کنار گذاشته شود. 3- محمد بن نایف ولیعهد عربستان که برای شرکت در نشست مجمع عمومی سازمان ملل به نیویورک سفر کرده بود، در حاشیه این نشست با عبدالفتاح السیسی دیدار نکرده و وزرای خارجه دو کشور نیز به جز نشست کشورهای موسوم به حامیان سوریه، دیدار جداگانه‌ای نداشته‌اند. 4- آنچه از همه مهمتر است، دیدار سامح شکری با «محمدجواد ظریف» وزیر خارجه ایران در نیویورک است. در این دیدار موضوعات مختلفی مورد بررسی قرار گرفته که مسأله سوریه مهم ترین آن بوده است. این دیدار و عدم دیدار با مسئولان سعودی، به اندازه کافی عادل الجبیر وزیر خارجه عربستان یا مسئولان رده بالاتر سعودی را شوکه خواهد کرد و ممکن است این شوک به سکته نیز تبدیل شود؛ اگر گمانه‌ها به نتیجه رسیده و شکری با «ولید المعلم» همتای سوری‌اش در آمریکا دیدار کند. با توجه به تفاوت در دیدگاه مصری‌ها و فراز و فرودهای فراوان در تاریخ روابط مصر و عربستان، سعودی‌ها در ارزیابی روابط خود با مصر دچار سوءبرداشت شدند؛ مسئولان این کشور گمان کرده بودند با کمک‌های مالی و سرمایه گذاری‌های متعدد می‌توانند قاهره را در مسیر مورد علاقه خودشان به حرکت درآورده و از این کشور انتظار داشته‌باشند مانند کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس از همه تصمیمات ضدایرانی ریاض و همه جنگ‌های عربستان حمایت کنند. مسئولان مصری اغلب از رسانه‌ها -و نه کانال‌های دیپلماتیک- برای رساندن پیام خود به کشورهای به‌خصوصی استفاده می‌کنند. شاید گفتگوی سامح شکری با رسانه‌های مصری و اعتراف به نقاط اختلاف روابط قاهره و ریاض، یکی از نمونه‌های دیگر این سیاست مصر است. مسئولان مصری به خوبی درک می‌کنند که جایگزین حکومت بشار اسد یا اخوان المسلمین است یا هرج و مرج خونباری که در لیبی، عراق و یمن جریان دارد. این مسأله امنیت و ثبات مصر را به خطر می‌اندازد. علاوه بر آن، هم‌پیمانی السیسی با ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه برای مصر از هم‌پیمانی با عربستان مهمتر است و به همین دلیل، قاهره سیاست‌هایی اتخاذ نخواهد کرد که در تضاد با سیاستهای مسکو باشد. "دیپلماسی رویگردانی" بهترین تعبیری است که می‌توان برای روابط امروز عربستان و مصر در نظر گرفت؛ به نظر می‌رسد این سیاست به دیگر کشورهای حاشیه خلیج فارس نیز سرایت کند.
شیوخ وهابی:فتح حلب مانند فتح مکه است!
شیوخ وهابی که شاهد شکست و ناکامی تروریست های تکفیری در برابر ارتش سوریه در حلب هستند، برای روحیه دادن به این گروه ها به اظهار نظرهای عجیب روی آورده اند.
عربستان و خواسته های مردم یمن
جابری‌انصاری در نشست هفتگی با خبرنگاران ۴ و پایانی
عربستان چاره‌ای جز پذیرش واقعیت‌های یمن و خواسته‌های مردم این کشور ندارد
سخنگوی وزارت خارجه با بیان اینکه سیاست عقیم نسل‌کشی و کشتار جمعی امکان ادامه ندارد، گفت: عربستان چاره‌ای ندارد جز اینکه واقعیت‌های یمن و خواسته‌های این ملت را برای زندگی و ادامه سیاستهای داخلی و خارجی خود بپذیرد.
به گزارش خبرنگار گروه سیاست خارجی خبرگزاری فارس، حسین جابری‌انصاری سخنگوی وزارت خارجه در ادامه نشست هفتگی با خبرنگاران در پاسخ به سؤالی در خصوص قرار گرفتن نام «ائتلاف سعودی علیه یمن» در لیست سیاه سازمان ملل عنوان کرد: بارها و بارها یمنی‌ها اعلام کردند ریاض و ائتلاف به اصطلاح تحت رهبری آن در حال نقض روزمره و آشکار قوانین و مقررات بین‌المللی ناظر بر جنگ‌ها و شرایط جنگی است. کشتار پی در پی زنان و کودکان، هدف قرار دادن مستمر اهداف مسکونی و غیرنظامی و ملت یمن و گروه‌های مختلف جامعه یمن که درگیر مستقیم در رویارویی‌های نظامی نیستند، از موارد نقض صریح و آشکار قواعد بین‌المللی ناظر بر شرایط جنگی است که متاسفانه روزانه و ساعت به ساعت از سوی عربستان و جنگنده‌های آن و نیروهای نظامی این کشور و ائتلاف تحت رهبری آن نقض شده است.
جابری‌انصاری اضافه کرد: گزارش اخیر دبیرکل سازمان ملل تاییدی بر این واقعیت آشکار است و نشان می‌دهد سیاست عقیم مبتنی بر نسل‌کشی و کشتار جمعی در یک افق مفتوح امکان ادامه پیدا کردن ندارد و عربستان چاره‌ای ندارد جز اینکه واقعیت‌های یمن و خواسته‌های این ملت را برای زندگی و ادامه حیات و سیاستهای داخلی و خارجی خود بپذیرد.
سخنگوی وزارت خارجه تصریح کرد: گزارش صادره تاییدی بر حرف‌های همیشگی ملت یمن و مطالبی که ما بارها اعلام کردیم.
به گزارش فارس، خبرنگاری با بیان اینکه وزارت خارجه سوریه اخیراً در نامه‌ای به نهادهای بین‌المللی از سه کشور عربستان، ترکیه و قطر به خاطر حمایت‌هایشان از تروریست‌های تکفیری شکایت کرده، موضع ایران را در این زمینه جویا شد؟ که سخنگوی وزارت خارجه گفت: بارها اعلام کردیم که گسترش بحران در سوریه و تبدیل آن به یک جنگ داخلی خانمانسوز به دلیل مداخله گسترده برخی قدرت‌های خارجی و استفاده ابزاری از تروریسم برای تحقق اهداف سیاسی از سوی برخی بازیگران منطقه‌ای و بین‌المللی است.
وی ادامه داد: مسئله سوریه البته ابعاد داخلی مبتنی بر اختلاف بین برخی از اجزای ملت سوریه با دولت این کشور و برخی از گروه‌های سیاسی سوریه با دولت این کشور هم داشته و دارد، اما تشدید این بحران و این اختلافی که می‌توانست در مجراهای طبیعی خود به شکل سیاسی و مسالمت‌آمیز دنبال شود، به دلیل مداخله گسترده کشورهای خارجی اتفاق افتاده و این حق طبیعی دولت سوریه است که وقتی در معرض این تهاجم قرار گرفته به مراجع بین‌المللی گزارش داده و شکایت خود را اعلام کند.
خبرنگاری به اظهارات ترامپ مبنی بر اینکه برجام را قبول ندارم، اشاره کرد و نظر سخنگوی وزارت خارجه را پرسید که وی گفت: این اظهارات قابل قبول نیست و خود ترامپ هم می‌داند که این مطالب در کمپین‌های انتخاباتی مطرح می‌شود.
جابری‌انصاری برجام را یک توافق دوجانبه ندانست و افزود: برجام یک توافق بین‌المللی است و شرکای مختلفی دارد و تابع خواسته‌های یک سیاستمدار و یا یکی از کشورهای دخیل در برجام نیست.
به گزارش خبرنگار فارس، سخنگوی دستگاه دیپلماسی درباره نامه محرمانه موگرینی و وزرای 1+5 به ظریف که سؤال یکی از خبرنگاران بود و اینکه آیا اصل نامه را تکذیب کردید یا محتوای آن را؟ عنوان کرد: معروف است که می‌گویند دروغ را هر چه بزرگ‌تر بگویید تا کسی تردید نکند دروغ است. کل این خبر دروغ است.
وی افزود: نه مکاتبه‌ای انجام شده و نه چنین محتوایی در چنین نامه‌ای که وجود نداشته، وجود دارد.
سخنگوی وزارت خارجه گفت: متاسفانه دروغگویی و جعل خبر و جریان سازی و اخبار به یک سکه رایج در برخی از رسانه‌ها تبدیل شده و همه مرزهای اخلاق درنوردیده شده است.
جابری‌انصاری با بیان اینکه کارهایی از این دست قبلا انجام شده و ملت پاسخ آن را داده‌اند، گفت: با دروغگویی، جعل خبر، جریان سازی و فریبکاری امکان تغییر وجود ندارد و اگر تغییری هم اتفاق بیفتد، موقتی خواهد بود. آنچه باقی خواهد ماند حقیقت است و دروغگویی مستمر هیچ تغییری در وقایع ایجاد نخواهد کرد.
به گزارش فارس، سخنگوی دستگاه دیپلماسی درباره فروش آب سنگین به آمریکا عنوان کرد: مطابق برجام ایران باید مقداری آب سنگین خود را در معرض فروش در بازارهای بین‌المللی قرار دهد و این تعهد ایران بوده و این کار را انجام داده است.
وی ادامه داد: اینکه دولتی که توافقی را در این خصوص با ایران انجام داده این توافق را عملیاتی کند یا نکند، آن دولت اگر انجام ندهد ما به وظایف خود عمل کرده‌ایم.
جابری‌انصاری عنوان کرد: جزییات فنی مربوط به این معامله را سازمان انرژی اتمی اطلاع رسانی می‌کند.
عربستان در پی مهار ایران در منطقه جریمه خود است
راشا تودی:
تهران عقب‌نشینی نمی‌کند
وبگاه شبکه خبری روسیه نوشت: «بن سلمان» معاون ولیعهد عربستان خواهان مواجه با ایران نه تنها در خاورمیانه بلکه در بازارهای انرژی است.
به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری فارس، وبگاه شبکه خبری «راشا تودی» در تحلیلی نوشت: ریاض هر تلاشی را مبذول می‌دارد تا مانع افزایش سهم نفت ایران در بازارهای جهانی در برهه‌ای شود که این کشور در حال جلب مشتریان قدیم و جدید و بازگشت به دوره صادرات قبل تحریم‌ها است.
«امیر هندیجانی» عضو هئیت مدیره شرکت نفتی «راک پترولیوم» در این زمینه معتقد است که رویکرد این چنینی عربستان موجب تنش‌های بعدی بین دو کشور خواهد شد.
هندیجانی به راشا تودی می‌گوید: «عربستان سعودی می‌خواهد ایران را در منطقه جریمه نگه دارد. این کشور "علی النعیمی" وزیر نفت قدیمی خود را برکنار کرده است، اقدامی که رقابت بین ایران و عربستان را بدتر خواهد کرد. روشن است که "محمد بن سلمان" جانشین ولیعهد عربستان خواهان مواجه با ایران نه تنها در خاورمیانه بلکه در بازارهای انرژی است . تصور این که شاهزاده بن سلمان یا ایران از تصمیم خود عقب نشینی کنند، سخت است.»
این تحلیلگر نفتی در ادامه افزود: « بنابر روایت‌ها بن سلمان جانشین ولعیهد عربستان شخصی است که در پشت تحولات عمده دولت کشور جا دارد و این تغییرات گام دیگر تلاش‌های او در تثبیت قدرت است.»
وبگاه شبکه خبری نیز «ان‌بی‌سی» در تحلیلی پیرامون آخرین تحولات در ساختار دولت عربستان سعودی و عزل وزیر نفت این کشور نوشت: تصمیم عربستان سعودی در تغییر وزیر با نفوذ نفتش نشان از آخرین تلاش‌های «محمد بن سلمان» جانشین ولیعهد عربستان در تحکیم قدرت و پیگیری رویکرد «نبرد بیرحمانه برای به دست گرفتن بازار نفت علیه رقیب دیرینه منطقه‌ایش یعنی ایران است.
بر اساس این گزارش، عربستان سعودی روز شنبه در اقدامی تعجب برانگیز «علی النعیمی» وزیر نفت این کشور را که از سال 1995 در این سمت بود و البته چهره‌ای مطرح در بین کشورهای صادر کننده نفت عضو اوپک بود را با «خالد الفلاح» رییس شرکت نفت دولتی این کشور «آرامکو» جایگزین کرد.
ان بی سی نوشت: این اقدام پیش‌بینی می‌شد زیرا النعیمی قدرتش را در آخرین جلسه اوپک که در آوریل در دوحه قطر برگزار شد از دست داده بود به ویژه هنگامی که اعضای اوپک برای حمایت از بهای نفت در سطح جهانی تصمیم به عدم حفظ سقف تولید خود در وضعیت کنونی گرفتند. این درحالی بود که عربستان سعودی رهبر واقعی اوپک، پیشتر اعلام کرده بود موافق توافقی برحفظ سقف تولید نفت در برهه کنونی است .
برخی دیگر از تحلیلگران البته عنوان داشتند این جابجایی تنها راهبرد نفتی ریاض برای نگهداری سهمش از بازار نفت و فشار بر کشورهای غیر اوپک در کاستن از تولید نفتشان نیست بلکه واقعیت این جریان توازن قوا در داخل خانواده سلطنتی سعودی و افزایش تنش این کشور با ایران است .
«هلیما کرافت » رییس موسسه کانادایی «کپیتال مارکتز» در این باره معتقد است که عزل النعیمی به خاطر تحیکم قدرت بن سلمان است.
وی در این زمینه گفت: «در حالی که خالد الفلاح وزیر نفت جدید عربستان شخصی فن سالار است ،در عین حال استقلال قدرت نسبت به اسلافش ندارد. همچنین بن سلمان بر خاتمه دادن به وابستگی کشورش بر هیدروکربن‌ها از طریق تغییرات گسترده و حفظ بازار نفت علیه ایران تا افزایش بهای آن تمرکز دارد.»
کرافت افزود: «عربستان به شدت در پی افزایش فشار بر ایران، رقیب دیرینه‌اش است که قصد دارد با افزایش تولید صنایع نفتی‌ا‌ش را بعد از سال‌ها تحریم احیا نماید . علاوه بر این ، محمد بن سلمان به شدت در پی به راه انداختن جنگ بیرحمانه برای دسترسی به بازار در برابر رقیب منطقه‌ایش ایران است که سعی دارد جایگاه کلیدی‌اش در هند و چین را به دوره قبل تحریم‌ها برساند.»
کرافت در خاتمه افزود: «به نظر می‌رسد سیاست‌نفتی محمد بن سلمان بر پایه پیشبرد سیاست خارجی تحریک آمیز برای عقب راندن نفوذ ایرانی‌ها است. وی نه تنها خواهان میدان دادن به ایران احیا شده بعد از رفع تحریم‌ها ، بلکه خواهان ذره‌ای عقب نشینی از بازارهای نفتی نیست.»
چرا عربستان و اسرائیل نگران S300 های تحویل شده به ایران هستند؟
میدل ایست مانیتور:
ماه گذشته در رژه سالانه روز ملی ارتش جمهوری اسلامی ایران سامانه اس 300 به نمایش گذاشته شد. این سامانه موشکی زمین به هوا یکی از پیچیده ترین سامانه ها از نوع خود در میدان نبرد است.
پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) :
سرویس بین الملل «انتخاب»؛ میدل ایست مانیتور نوشت: ماه گذشته در رژه سالانه روز ملی ارتش جمهوری اسلامی ایران سامانه اس 300 به نمایش گذاشته شد. این سامانه موشکی زمین به هوا یکی از پیچیده ترین سامانه ها از نوع خود در میدان نبرد است.
به گزارش سرویس بین الملل «انتخاب»، این نشریه آنلاین در ادامه آورده است: دستیابی ایران به سامانه اس 300 روسی باعث ایجاد نگرانی های بین المللی شده، و تعادل کنونی قدرت در خاورمیانه را تهدید می کند. این باعث تقویت قابلیت های دفاع هوایی ایران و همچنین کاهش برتری نظامی رقبای منطقه ای آن از جمله عربستان و اسرائیل می شود که در چند دهه گذشته از توانایی نظامی خود برای بازدارندگی از رویارویی مستقیم با ایران استفاده کرده اند.
در نوامبر و اکتبر 2015 و همچنین بار دیگر در مارس امسال، ایران مجموعه ای از آزمایش های موشکی را ترتیب داد. تردیدهای بین المللی در متعهد بودن ایران به اجرای برجام در زمان آتی، پس از دستیابی آن به سامانه دفاع هوایی روسی بیشتر شده است، زیرا می تواند از تاسیسات اتمی ایران دربرابر حملات پیشگیرانه محافظت کند. جامعه جهانی با مشکلات بسیاری برای از کار انداختن تاسیسات اتمی محافظت شده با اس 300 در ایران خواهد داشت؛ این سامانه برای اف 16 و اف/ای 18 منطقه پرواز ممنوع ایجاد می کند، و بی 2 و ف 22 تنها برای زمان محدودی می توانند در مناطق محافظت شده با اس 300 فعالیت کنند.
همچنین اگر ایران تصمیم بگیرد سامانه های اس 300 را در خاک سوریه یا لبنان قرار دهد، اسرائیل با تهدید نظامی جدی در مرزهای خود روبرو می شود.
در آن سوی خلیج فارس هم کشورهای عربی و متحدان منطقه شان به همراه اسرائیل ائتلافی را بر اساس همکاری منطقه ای برای منافع مشترک به رهبری عربستان و علیه ایران تشکیل دادند.
عربستان علاوه بر کنترل خلیج مندب که خلیج عدن را به دریای سرخ متصل می کند، اخیر کنترل خلیج تیران را هم به دست گرفت که خلیج عقبه را به دریای سرخ متصل می کند. در 8 آوریل سیسی، رئیس جمهور مصر با امضای قراردادی با سلمان، کنترل جزایر تیران و سنافیر را که هر دو در خلیج تیران قرار دارند را به عربستان منتقل کرد. این آبراه اهمیت ژئواستراتژیک بسیاری برای دولت اطراف خلیج عقبه دارد. اسرائیل نیز که متحد عربستان در برابر دشمن مشترکشان ایران است از این توافق سهم می برد.
هدف عربستان این بود که کنترل تمام راه های آبی در دریای سرخ را در اختیار بگیرد تا اگر ایران تصمیم به بستن تنگه هرمز بگیرد، بتواند مسیرهای تجاری جایگزینی داشته باشد. عربستان و مصر همچنین توافق کردند پلی در میان این تنگه بسازند تا کشورهای عربی خاورمیانه را به کشورهای عربی در شمال آفریقا متصل کند و 17 قرارداد سرمایه گذاری و تفاهم نامه هم امضا کردند که به رشد اقتصادی مصر کمک می کند که نقش مهمی در ثبات این کشور دارد. مبنای این استراتژی همکاری منطقه ای برای منافع مشترک با متحدان خود علیه ایران است. احتمال انجام حرکت های مشابه در آینده بسیار است.